STANDPLAATS amsterdam

Levan Tskhadadze en
Maurice Lammerts van Bueren

klarinet en piano

Levan en Maurice brengen de ‘swing’ je huiskamer in! Ze beginnen met Grand Duo Concertant van Carl Maria von Weber. Von Weber schreef een groot aantal meesterwerken voor klarinet, maar uitgerekend dit werk wordt maar zelden uitgevoerd. Onbegrijpelijk, want het hangt van heerlijke melodieën aan elkaar. Er wordt een dringend beroep gedaan op de virtuositeit van de uitvoerders, die flink aan het werk moeten. Maar het is de moeite waard. De ‘swing’ hoor je hier vooral in het laatste deel, een briljant rondo.

Joseph Horovitz is een Britse componist. Hij schreef opvallend veel werken voor blazers, de Sonatina voor klarinet en piano componeerde hij in 1981. Hoewel het een hedendaags stuk is, is het door de lyriek en de lichtheid zeer toegankelijk. 

De Amerikaanse componist Samuel Barber schreef in 1942 Four Excursions, pianostukken die gebaseerd waren op “native folk genres”. De vermaarde pianovirtuoos Vladimir Horowitz nam drie van de vier stukken onmiddellijk op in zijn recital-programma. De stukken werden enthousiast ontvangen door het publiek. Over het tweede deel was de pers minder complimenteus. Dat kan wellicht aan Horowitz gelegen hebben: hoewel Barber zeer onder de indruk was van Horowitz’ spel, schreef hij aan een bevriende pianiste dat de blues “problematic” was voor deze Rus, waarschijnlijk omdat hij gewend was Europese muziek uit de 19e eeuw te spelen.

Of de kritiek op de blues terecht was, kun je zelf beoordelen: het betreffende stuk staat vandaag op het programma.

Toen zijn vader in 1910 een piano kocht, raakte Jacob Gershwin, die later George genoemd zou gaan worden, diep onder de indruk van het instrument. Tot die tijd had hij zelden muziek gehoord en blonk hij vooral uit in straatsporten. Maar binnen vier jaar speelde hij zo goed, dat hij van school ging en als pianist en “song plugger” aan de slag ging bij muziekuitgeverij Remick’s. Zijn roem snelde voort en voor zijn twintigste waren zijn songs al te horen in de grote Broadway-theaters.

Gershwin, die grotendeels ongeschoold was, had moeite met het feit dat hij eigenlijk alleen een gevierd componist was in de wereld van de populaire muziek. Hij schreef onder meer een strijkkwartet en een jazz-opera, maar op erkenning in de klassieke muziek moest hij wachten tot 1924, het jaar waarin hij de Rhapsody in Blue schreef. Hij schreef het voor jazz-band en piano.

De Rhapsody in Blue is alleen al beroemd om de openingsmaat, waarin de klarinet een enorm glissando maakt. Na de Rhapsody in Blue volgde het ene na het andere succes voor Gershwin. De man die opgroeide in een arme Joodse wijk in Manhattans Lower East Side had nu zelfs tijdens depressie in de jaren ’30 een hoog inkomen. Hij besteedde dat geld onder andere aan het verzamelen van werken van toonaangevende kunstenaars, zoals Picasso en Chagall.